ĐỌC TẬP THƠ LẼ NÀO EM CỦA HÀN PHONG VŨ, NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN, NĂM 2011
Nguyễn Văn Hoà
Hàn Phong Vũ(tên thật là Nguyễn Văn Lâm, sinh năm 1985, nguyên quán: Thanh Hóa, trú quán:Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh) là một cái tên không còn quá xa lạ đối vớinhững người quan tâm đến văn chương ở miền Nam
Lẽ nào em của Hàn Phong Vũ không hẳn là tập thơxuất sắc, vẫn có những bài bình thường, những bài chưa thật sự hay theo đúngnghĩa của nó. Nhưng người đọc cũng dễ dàng tìm thấy những câu thơ hay, nhữngbài thơ hay. Cả tập thơ có 55 bài thì thơ lục bát chiếm đến 45 bài. Vì thế tacó thể coi đây như một tuyển thơ lục bát của tác giả trẻ này. 55 bài thơ đượcchắt chiu, được nuôi dưỡng, được sản sinh bởi một tâm hồn yêu văn chương mộtcách cháy bỏng, hết mình, yêu một cách tận cùng. Sự ra đời của tập thơ Lẽ nào em tôi cho đó là sự nổ lực quátuyệt vời của Hàn Phong Vũ. Anh từng tâm sự: "Lẽ nào em được ấp ủ, được nung nấu từ lâu nhưng chưa có điều kiệnxuất bản, mãi đến năm 2011 được sự tài trợ của học bổng Phạm Trường Tân, sựquan tâm giúp đỡ chí tình của các cô chú ở NXB Thanh Niên mà tập thơ đã được rađời”.
Có thể nói bằng chính niềm tin và nghị lực phi thườngcủa một người tàn tật, Hàn Phong Vũ đã làm cho chúng ta phải thực sự khâm phụctrước sự vượt qua những khó khăn, trở ngại; những đau đớn về mặt tinh thần cũngnhư thể xác của anh trước cuộc đời này.
Hàn Phong Vũ là người không may mắn và gặp rất nhiềunỗi đau: nỗi đau vì ước mơ dang dở không thành, đau vì bị tật nguyền, đau vì xacha mẹ và người thân, đau vì xa quê hương, đau vì tình yêu trắc trở không thành… Chính những nỗi đau ấy nó đi vào thơ anh như một sự giãi bày, như một sự trảilòng mình ra. Vì vậy, những vần thơ hồn nhiên, mộc mạc, giản dị cứ dạt dào tuônchảy theo dòng cảm xúc của một con người có trái tim đa sầu, đa cảm.
Vốn là người con của đất Thanh Hóa, một vùng đất giàutruyền thống văn hóa, nơi sản sinh nhiều nhân tài cho đất nước. Cái nôi ấy nóđã hun đúc, đã tạo nên trong anh một cốt cách, một tâm hồn, một con người giàulòng trắc ẩn và có nhiều ước mơ, nhiều hoài bão!
Từ Thanh Hóa anh vào Miền Nam học ĐHSP là anh đang thựchiện cái ước mơ cao cả của cuộc đời mình, học để được làm một thầy giáo, đem cáichữ về vùng quê nghèo xã Thành Lộc, huyện hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa giảng dạy cholũ trẻ quê nhà. Nhưng tai họa lại bất ngờ ập đến với Hàn Phong Vũ. Năm 2003 vàoBình Phước nhập học thì cuối năm 2004 anh bị tai nạn giao thông và liệt tứ chiphải nằm một chỗ. Từ năm 2004 đến nay- sau 7 năm trời xa quê, xa nhà, xa ngườithân, xa bè bạn … những ký ức, niềm thương, nỗi nhớ lại tràn về trong thơ anh.
Đó là cái nhớ da diết về vùng quê nghèo của mình vớinhững hình ảnh ruộng đồng, sông nước, những kỷ niệm một thời … và niềm khao khátđược trở về mảnh đất nơi chôn nhau cắt rốn.
Trời cao-biển rộng mênh mông/ Non xanh- nước biếc thắm nồng tình quê/ Mơ trên sóng nướctrở về/ Quê xưa- chốn cũ say mê một thời …
(Trở về)
Niềm mong ước thật bình dị, đơn sơ là trở về với nhữngkỷ niệm với thầy cô, bè bạn, ký ức tuổi thơ bên cánh đồng, những buổi chiềugánh nước tưới khoai và những cái tết quê ấm áp tình người … Hơn ai hết, HànPhong Vũ đã thấm thía giá trị đích thực và hết sức thiêng liêng đó. Ngô GiangTiệp đời Thanh đã rất có lý xem "thơ làtiếng lòng”. Những bài thơ của Hàn Phong Vũ chính là những tiếng lòng thathiết, nghẹn ngào. Anh đã từng khẳng định: "Tiếngnói thơ tôi là những gì muốn gửi cho đời, cho quê hương, gia đình, bạn bè, cũngcó khi là cho tình yêu cả nỗi đau và hạnh phúc của con người trong cuộc đời vàbản thân mình. Nó xuất phát từ sự trải lòng và trải nghiệm của tôi trong cuộcsống thường nhật vốn lắm nhịp điệu này”.
Những vùng đất mà Hàn Phong Vũ đã đi qua giờ đây nó đãđể lại trong anh những ấn tượng, những điều thú vị, gợi lên trong anh bao suyngẫm và tự hào. Đặc biệt là xứ Thanh quê anh và Hà Nội- mảnh đất hồn thiêng,trái tim yêu của Tổ quốc. (Xứ Thanh ơi, Hà Nội trong tôi)
Anh nhớ đến cồn cào cái gió mùa đông nơi đất Bắc, anhnhớ đến người cha lam lũ, người mẹ tảo tần, tất bật ở quê. Nỗi nhớ cha mẹ nóthường trực trong anh và trở thành niềm đau quặn thắt, rát lòng. Anh biết ơnsâu sắc đến công ơn sinh thành, dưỡng dục, sự chở che, tấm lòng bao dung khôngquản nắng mưa, giông bão của bố mẹ mình.
Con thươngcha một đời gánh nặng
Một đời chưathanh thản mấy khi
Đôi mắt quầngvà sâu tối đường mi
Rát lòng conchẳng biết phải làm gì!
(Cha)
Con thươngMẹ, tấm thân gầy
Mùa đông giárét bàn tay tím bầm
(Mùa đông nhớ mẹ)
Là một người con hiếu nghĩa Hàn Phong Vũ muốn mình sẽlàm nhiều điều cho bố mẹ mình nhưng với tấm thân tật nguyền, đau yếu và sốngkiếp tha hương tác giả chỉ biết nói những lời cầu mong, thành kính tận trongsâu thẳm đáy lòng mình để gửi về. Anh cũng biết rằng ở nơi quê nhà lam lũ kiabố mẹ anh cũng đau xót và ngóng trông, lo lắng cho anh nhiều lắm!
Đời con mangkiếp tha hương/ Làm sao gửi trọn lời thương về người/ Nơi đây con khấn lạy trời/Cầu mong cho mẹ một đời bình an/ Bao năm đau đớn tâm can/ Quê xa dáng Mẹ võvàng ngóng trông.
………………………………………………………
Con mong Mẹsống an lành/ Để con có mẹ như cành liền cây/ Mẹ ơi! Con hứa một ngày/ Con vềbên Mẹ sum vầy sớm hôm …
(Ngày lễ Mẹ)
Để rồi anh lại thảng thốt cất lên tiếngnói nghĩa tình thiêng liêng về mẹ:
Mẹlà dòng suối ngọt ngào
Cho con tắmmát thuở nào tuổi thơ
Mẹ là bài hátvần thơ
Ru con ngongiấc mộng mơ nồng nàn
Mẹ là câu hátdân gian
Cho con thấuhiểu gian nan cội nguồn
Mẹ là biểnrộng mênh mông
Cho con vượtkhó thành công trên đời
Là quê hương,là muôn nơi
Nghĩa là tấtcả cuộc đời của con!
(Lục bát về mẹ)
Cái hay của Lẽ nào em đó là một tập thơ với dunglượng vừa phải, câu chữ mộc mạc, giản dị, dễ hiểu. Nó lột tả hết những cung bậctình cảm của người viết, đó là những tình cảm- cảm xúc chân thành xuất phát tậntrong sâu thẳm tâm hồn, trái tim của người viết.
Sống xa nhà, xa quê, xa người thân, xa bạn bè đã lànỗi buồn. Với Hàn Phong Vũ nỗi buồn ấy nó nhiều gấp bội phần so với người khác.Vì anh là người bị liệt tứ chi. Có lúc anh cũng cảm thấy tuyệt vọng. Nhưng vẫncòn đó niềm tin và tình thương yêu của những người xung quanh đã giúp anh có đủbản lĩnh và nghị lực để sống và làm việc.
Bao năm lòngvẫn nhủ lòng
Phải vươn lêngiữa mênh mông cuộc đời
Nén lòng đau,gắng mỉm cười
Mượn thơ gửigắm những lời trái tim
………………………….
Đôi khi lòngthấy héo hon
Trái tim gõnhịp lỗi con đường tình
Thế rồi lạinhủ lòng mình
Phải vuisống, đón bình minh mỗi ngày
(Nhủ lòng)
Hay ở bài Cảm tác đời tôi, anhviết:
Bảy năm đauđớn âu sầu/ Tưởng chừng đã chết từ lâu mất rồi/ Nhờ ơn nhân thế, ơn trời/ Trongcơn nguy khốn gặp nhiều ân nhân/ Được người cho sống nương thân/ Ta như đượcsống lại lần thứ hai.
Trong số những người đã cưu mang, giúp đỡ anh tronglúc nguy khốn nhất. Người có trái tim cao cả, tấm lòng thương người vô bờ bến. Ngườiđã che chở anh và bao mảnh đời bất hạnh khác có cuộc sống yên vui. Đó chính làmẹ Tim. Vì vậy, anh viết về mẹ Tim với một tình cảm đặc biệt, sự thành kính vàbiết ơn, anh coi mẹ như là vị tiên, một vị thánh sống, là tấm gương sáng rạngngời …
Mẹ đã xâyngôi Nhà May Mắn
Cho chúng conđược sống yên vui
Trong ngôinhà thân yêu nho nhỏ
Tình thươngMẹ luôn hiện hữu tràn đầy.
(Bài thơ- Kính tặng mẹ Tim!)
Chiêm nghiệm cuộc đời mình, và những gì đang diễn ratrong cuộc sống, bằng trái tim yêu thương, anh cảm thông sâu sắc với những đứatrẻ mồ côi, những người bạn tật nguyền, nhữngngười nghèo, những phận người bé mọn trong cõi nhân sinh này.
Sinh ra đãkhông còn cha mẹ
Vào đời bằnghai chữ mồ côi
Em lớn lêntrong tình thương của đất
Và bao dungrộng lượng của trời.
Chẳng đượchưởng tình yêu cha mẹ
Tuổi thơ emlay lắt giữa dòng đời
Ai người sốngtuổi thơ cô độc
Mới cơ chừngthấu cảnh mồ côi.
(Cần một tình thương)
Thương bạn sốphận điêu tàn
Xác thânhoang phế vô vàn đớn đau
Anh thương người để rồi lại tự thương mình : Thương người, thưong số phận mình/ Cùngchung phận số duyên tình xa xôi
(Tặng bạn Huệ Nguyên)
Mở đầu tập thơ Lẽ nào em là bài Trởvề, kết thúc là bài Tìm em. Đó là một cuộc hành trình đitìm lại những kỷ niệm sáng trong, bình dị. Đó là niềm đau, nỗi nhớ đến cháylòng của một người con xa quê. Trong cuộc kiếm tìm ấy có một đối tương mà anhcũng thường hướng đến đó là EM- người con gái-một tình yêu không trọn vẹn, đủđầy. Một sự hụt hẫng, trống vắng, chông chênh đến lạ. Có đến khoảng 1/5 số bàitrong tập thơ đề cập đến vấn đề này.
Hàn Phong Vũ gắn bó với đời, khao khát giao cảm vớiđời mà vẫn cô đơn. Dù rằng có lúc anh muốn trốn chạy nỗi cô đơn nhưng vẫn khônglàm sao thoát khỏi bàn tay nghiệt ngã của nó.
Con người đa tình ấy có những mối tình, những tình cảmvới EM nhưng nó lần lượt đến rồi đi để lại cho anh một sự cô đơn, ngơ ngác giữacuộc đời. Những vần thơ ai oán đó của Hàn Phong Vũ nó hàm chứa cả sự trách mócnhẹ nhàng.
Tình ta giờhóa hư không/ Em quay lưng bước theo chồng ra đi/ Từ nay hai đứa chia ly/ Bàithơ anh tặng nhớ gì không em?/ Chiều thu lá rụng bên thềm/ Lá vàng lá đã chếtbên đời rồi.
(Bài thơ tôi viết trao em)
Mình tôiriêng một góc trời/ Em giờ đã bước theo người giàu sang/ Nhìn thu lá rụng rơivàng/ Riêng tôi một góc, trời tan tác trời …
(Riêng một góc trời)
Đằng sau những bi kịch ấy có lúc anh cũng tự cảm thôngcho em, rồi dằn vặt với chính mình. Anh cầu mong ở phương trời kia em sẽ sốnghạnh phúc và chỉ cần em nhớ những kỷ niệm đẹp đẽ một thời, nhớ đến những vầnthơ anh gửi … Bởi vì, anh không thể níu giữ em lại được nữa rồi:
Đời ta có nợ,không duyên
Thôi đừng kéoníu muộn phiền người ơi!
(Biết rằng)
Trong đau đớn tột cùng có lúc anh tự hỏi Lẽnào em? Những câu hỏi chứa đựng sự suy ngẫm, trăn trở, xót xa. Conngười cá nhân cô độc, đang mang nặng một khối sầu.
Hỡi người yêubé nhỏ ơi!/ Lẽ nào em đã xa tôi thật rồi?/ Lẽ nào tình đã chia đôi/ Lẽ nào emđã cắt rời tình tôi?/ Lẽ nào tôi phải đơn côi/ Lẽ nào em chẳng nói lời chialy?/ Lẽ nào em vội ra đi/ Lẽ nào em chẳng chút gì vấn vương?/ Lẽ nào tình đãtang thương/ Lẽ nào ngày tháng yêu đương không còn?/ Lẽ nào tình đã héo mòn/Hôm qua tình đẹp như con trăng đầy.
Người đọc có thể tìm thấy trong tập Lẽnào em tần số lặp lại dày đặc những từ nói về nỗi buồn, nỗi chia ly, sựxa cách nhớ thương, hoài niệm, sự khao khát trở về, khao khát tìm lại những kỷniệm xưa … Những tình cảm chân thành được giãi bày, được gọi tên như chính contim anh mách bảo. Tình cảm ấy được chuyển tải qua lớp ngôn từ bình dị, mộc mạc,dễ hiểu, không màu mè hoa lá … Phải chăng đó là điều làm nên cái độc đáo và hấpdẫn của tập thơ Lẽ nào em của Hàn Phong Vũ.
Nguyễn Văn Hoà
Giáo viên Trường phổ thông cấp2-3 Xuân Phước,
huyện Đồng Xuân, tỉnh PhúYên
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét